Thiệt tình bạn cũng chẳng cần đọc
sách này mới biết cách đắc nhân
tâm. Bạn chỉ cần áp dụng những
phương pháp thu phục cảm tình của
một con vật mà cả hoàn cầu không
ai không thương mến.
Lát nữa ra đường bạn sẽ gặp nó. Khi
còn xa bạn chừng mười bước, nó đã
bắt đầu ve vẩy đuôi rồi. Nếu bạn
ngừng lại mà vuốt ve nó thì nó chồm
lên và tỏ ra trăm vẻ yêu đương và
bạn có thể biết chắc chắn rằng trong
sự nồng nàn đó không có một mảy
may vụ lợi vì nó chẳng cần bạn mua
giúp một vài món hàng ế, mà cũng
chẳng ham gì được kết duyên cùng
bạn.
Có bao giờ bạn ngừng lại một phút
mà suy nghĩ rằng trên vũ trụ này, chỉ
có con chó là không cần làm việc mà
cũng sống một cách ung dung
không? Ta nuôi gà, là vì gà cho ta
trứng: ta nuôi bò, là vì bò cho ta sữa;
mà ta nuôi con hoàng yến cũng vì
tiếng hót của nó. Nhưng ta nuôi chó
chỉ vì cái lý độc nhất là nó cho ta cái
êm đềm của tình thương.
Trong những kỷ niệm êm đềm nhất
của tuổi thơ, tôi còn nhớ đến con
Cún của tôi, một con chó nhỏ, lông
vàng, đuôi cụt mà cha tôi mua cho
tôi có năm cắc. Cún chưa hề đọc
một trang sách tâm lý nào hết. Nó
không cần đọc. Giáo sư William
James, giáo sư Harry A.Overstreet,
không ngài nào dạy được cho nó
một chút nghệ thuật làm đẹp lòng
người. Nhưng nó có phương pháp
hoàn toàn để làm mọi người yêu nó:
là chính nó, nó yêu mọi người. Lòng
yêu đó tự nhiên và chân thành tới
nỗi tôi không thể không mến nó
được.
Các bạn muốn gây thiện cảm
không? Hãy làm như con Cún: Quên
mình và thương người.
Con Cún hiểu rằng nếu sốt sắng qua
tâm tới người, thì chỉ trong hai tháng
sẽ có nhiều bạn thân hơn là hai năm
kiếm đủ cách làm cho người ta phải
quan tâm tới mình. Tôi phải nhắc lại
câu đó:
Nếu các bạn sốt sắng thành thật
quan tâm tới người khác thì chỉ trong
hai tháng sẽ có nhiều bạn thân hơn
là hai năm gắng công bắt người khác
quan tâm tới các bạn.
Vậy mà biết bao người một đời lầm
lẫn không chừa, không biết định luật
đó. Họ nhất định muốn người khác
phải chú ý tới họ. Công dã tràng...
Thiên hạ không nghĩ tới bạn đâu. Họ
nghĩ tới họ, sáng, chiều, và tối.
Công ty Điện thoại ở Nữu Ước mới
điều tra xem trong khi đàm thoại
tiếng nào được dùng nhiều nhất.
Các bạn chắc đã đoán được... Đó là
tiếng "Tôi". Trong 500 câu chuyện thì
người ta dùng nó tới 3.900 lần. "Tôi",
"Tôi", "Tôi"...
Khi bạn coi tấm hình trong đó có
bạn chụp chung với những người
khác, thì người thứ nhất mà bạn ngó
là ai?
Nếu bạn tin rằng mọi người đều chú
ý tới bạn, thì xin bạn trả lời tôi câu
này: "Nếu bạn chẳng may chiều nay
từ trần thì sẽ có bao nhiêu người đi
tiễn bạn tới huyệt?".
Tại sao người khác quan tâm tới bạn
trong khi bạn không quan tâm tới
người ta trước? Xin bạn cầm cây viết
chì và trả lời câu hỏi đó trong hàng
bỏ trắng dưới này.
Nếu chúng ta chỉ gắng sức kích động
người khác để cho họ chú ý tới ta thì
không bao giờ có bạn chân thành
hết. Đó không phải là cách gây được
tình tri kỷ.
Alfred Adler, triết gia trứ danh, viết
một cuốn sách rất hay đề là "Chân
nghĩa của cuộc đời", trong đó ông
nói: ! "Kẻ nào không quan tâm tới
người khác, chẳng những sẽ gặp
nhiều sự khó khăn nhất trong đời,
mà còn là người có hại nhất cho xã
hội. Hết thảy những kẻ thất bại đều
thuộc hạng người đó". Các bạn có
thể đọc hàng tá những sách về tâm
lý mà không kiếm được một lời vừa
đúng vừa nhiều nghĩa như câu đó.
Tôi rất ghét nói đi nói lại. Nhưng lời
tuyên bố của ông Adler quan trọng
tới nỗi tôi phải chép nó lại lần nữa:
"Kẻ nào không quan tâm tới người
khác, chẳng những sẽ gặp nhiều sự
khó khăn nhất trong đời, mà còn là
người có hại nhất cho xã hội. Hết
thảy những kẻ thất bại đều thuộc
hạng người đó".
Đời sống của Hoàng đế Nã Phá
Luân, chứng minh lời nói đó. Khi ly
dị Hoàng hậu Joséphine, vì cớ bà này
không thể cho ông người kế tự, ông
than thở cùng bà trước khi chia tay:
"Sự phú quí vinh hoa của tôi, trần
gian chưa từng thấy. Vậy mà cho đến
giờ này đây, bà là người độc nhất
trên đời, tôi có thể tin cậy được".
Nã Phá Luân thì tin như vậy. Nhưng
ai đã từng đọc sử đều buồn mà
nhận thấy rằng lòng tin đó quá
đáng.
Ông Giám đốc tờ báo Collier'S nói:
"Muốn cho độc giả thích những
truyện ngắn của bạn thì bạn phải
yêu độc giả đã, phải chú ý tới họ".
Chân lý đó đúng khi bạn viết tiểu
thuyết cho độc giả coi. Nó còn ba lần
đúng hơn nữa, khi bạn trực tiếp nói
chuyện với người khác.
Howard Thurston, ông vua ảo thuật,
trong 40 năm trời, đem tài bịt mắt
thiên hạ làm cho cả thế giới ngạc
nhiên và thán phục; kiếm được gần
hai triệu đồng; một hôm thú với tôi
rằng hồi ông nhỏ, đã phải xa cha
mẹ đi lang thang, ăn xin nhà này tới
nhà khác, và nhờ ngó những quảng
cáo hai bên đường xe lửa mà biết
đọc. Về nghề ảo thuật, thiếu gì người
biết nhiều hơn ông, nhưng ông có
hai đức tính mà người khác không
có:
Thứ nhất: thấu rõ tâm lý loài người
và khi lên sân khấu, ông có sức
quyến rũ và gây hứng. Mỗi cử chỉ
của ông, mỗi lần ông chuyển giọng
nói, mỗi nét cau mày là cả một công
trình luyện tập. Mà hết thảy công
trình đó chỉ có mục đích làm cho
khán giả say mê và thì giờ chóng
qua.
Thứ nhì: ông thành thật chú ý tới
khán giả. Những nhà ảo thuật khác ở
trên sân khấu ngó xuống trừng
trừng, như có vẻ nói: "Tụi này toàn
đồ mắt thịt. Ta sẽ bịp chúng dễ như
chơi". Phương pháp của Thurston
khác hẳn. Mỗi lần sắp ra sân khấu,
ông tự nói: "Ta mang ơn những
người tới đây coi ta diễn trò. Nhờ họ,
ta sống được phong lưu. Vậy ta phải
hết sức trổ tài cho họ vừa lòng". Rồi
ông vừa nhủ: "Tôi yêu khán giả của
tôi. Tôi yêu khán giả của tôi", vừa
tiến ra ngoài sân khấu. Bạn cho là "lố
bịch", là vô lý ư? Cái đó là quyền của
bạn. Nhưng chính đó là nguyên
nhân sự thành công của một trong
những nhà ảo thuật danh tiếng nhất
từ xưa tới nay.
Tổng thống Théodore Roosevelt thu
được nhân tâm một cách lạ lùng
cũng nhờ bí quyết đó. Cho đến
người ở của ông cũng sùng bái ông
nữa. Người da đen làm bồi phòng
cho ông, viết một cuốn sách nói về
đời tư ông, trong đó có câu chuyện
lý thú này:
"Một hôm, nhà tôi hỏi Tổng thống về
loài chim đa đa mà nó chưa từng
thấy bao giờ. Ngài tả tỉ mỉ loài chim
đó cho nó nghe. ít lâu sau, có người
kêu điện thoại nhà tôi chạy lại trả lời.
Thì ra ngài Tổng thống kêu nó, cho
nó hay rằng hiện có một con chim
đa đa đậu trong sân cỏ, và nếu nó
muốn coi thì ngó ra sẽ thấy. Chỉ
những việc nhỏ mọn như vậy cũng
đủ tả tính tình của Ngài và những
việc đó, Ngài rất thường làm.
Mỗi khi Ngài đi dạo gần tới nhà riêng
của chúng tôi, dù chúng tôi có đứng
khuất thì cũng kêu chúng tôi và chào
lớn tiếng".
Một ông chủ như vậy, thì người làm
công nào mà không yêu kính? Bất cứ
ai mà không yêu kính?
Một bữa, ông tới Bạch Cung, phải khi
Tổng thống Taft và Phu nhân đi
vắng, ông kêu lên từng người đầy tớ
cũ và nồng nàn hỏi thăm họ, cả đến
những chị phụ bếp cũng được hân
hạnh đó. Khi gặp chị phụ bếp Alice,
ông hỏi chị còn làm bánh mì bằng
bột bắp không. Chị ta đáp còn làm,
nhưng chỉ có đầy tớ ăn, còn trên bàn
chủ không ai dùng tới.
Ông cười lớn: "Tại các ngài không
sành ăn. Khi nào gặp Ngài Tổng
thống, tôi sẽ chê Ngài chỗ đó".
Chị đó dâng ông một miếng bánh
mì bột bắp. Ông vừa đi về phòng
giấy vừa ăn, gặp người làm vườn
nào, người phu nào, ông cũng kêu
tên mà chào như hồi ông còn làm
Tổng thống. Một người làm công già
rưng rưng nước mắt nói rằng, ngày
hôm đó là ngày sung sướng nhất
của ông từ hai năm nay. Và đổi ngày
đó lấy tấm giấy một trăm, y cũng
không đổi.
